احتمالا اغلب ما در دوران کودکی از بزرگترها شنیدهایم که حرف باد هواست و به انسان آسیبی نمیرساند. یا شاید شما هم زمانی که کودک بودید با بچههای لوس و گستاخ روبرو شدهاید که با نیش کلام و زبانی گزنده حرفی به شما زده تا شما را آزار دهد. شما هم به دلیل اینکه نمیدانستید چگونه با چنین موجود گستاخی برخورد کنید، یا چون به شما گفته شده بود حرف باد هواست و ارزشی ندارد، سعی کردهاید آن فرد را نادیده بگیرید و برای آرام کردن خود گفتهاید: «ولش کن! حرف باد هواست و ارزش ناراحت شدن را ندارد» و به این ترتیب سعی کردید حرفی را که ناراحتیتان کرده نشنیده بگیرید و فراموش کنید.
اگر شما هم جزو آن دسته از اکثریت مردم هستید که نمیدانید در مقابل رفتار و گفتار آدمهای گستاخ چگونه واکنش نشان دهید، شاید اکنون زمان آن فرا رسیده باشد که با بازنگری این مسئله و ارزش قائل شدن برای شأن انسانی و آرامش خود، نگرش خود را در این زمینه تغییر دهید و در رابطه با برخی افراد و رفتارهایشان و آسیبی که از جانب آنها به شما میرسد تجدید نظر کنید. چرا که هرچند سنگ و چوب استخوانهای آدم را میشکند، ما باید بدانیم که جسم یا روح انسان نیز با کلمات و گفتههای آزاردهنده و بیجا صدمه میبیند و درهم میشکند. بدون شک کلمات نیز میتوانند به روح و جسم انسان آسیب برسانند.
افراد سمی یا سرکش، افرادی هستند که به صورت مداوم به دیگران آسیب میزنند و از رفتارهای منفی و ناروا استفاده میکنند تا قدرت و کنترل بیشتری بر دیگران داشته باشند. با این حال، این افراد معمولاً در اجتماعات و محیطهای کاری با دیگران تعامل دارند و میتوانند برای شما مشکل ساز شوند. بنابراین، یادگیری روشهایی برای مقابله با افراد سمی مهم است.
چه کسى براى من سمى است؟
فهرستى از اسامى پنج مرد و پنج زن را که در سالهاى اخیر زندگى را به کام شما زهر کرده اند تهیه کنید و مشخص کنید که کدام یک از آنان از کودکى تاکنون در زندگى شما بوده است
بررسى کنید تا دقیقا دریابید خصوصیت هاى منفى اینها از نظر شما چیست. در کنار نام هریک سه یا چهار خصیصه ى منفى را که در آنان وجود دارد بنویسید.
سى نوع مختلف افراد سمى
۱ .تحقیرکننده
۲ .وراج
۳ .خودویرانگر
۴ .اهل جیم شدن
۵ .آتش زیر خاکستر
۶ .غیبت کننده
۷ .همیشه عصبانى
۸ .تیره روز
۹ .ریاکار ـ دورو
۱۰ .دمدمی مزاج ـ سست عنصر
۱۱ .فرصت طلب
۱۲ .بى ملاحظه و رئیسمآب
۱۳ .لوده
۱۴ .گیج و گنگ
۱۵ .شهوتران
۱۶ .دروغگو
۱۷ .مداخله جو و فضول
۱۸ .خسیس و لئیم
۱۹ .کهنه پرست و امل
۲۰ .اول خودم، دوم خودم، سوم هم خودم
۲۱ .بادمجان دور قابچین
۲۲ .همیشه حق به جانب
۲۳ .خودپسند
۲۴ .همیشه در رقابت
۲۵ .سلطه جو
۲۶ .منتقد و عیبجو
۲۷ .ازخودراضى و همه چیزدان
۲۸ .بى احساس و بى عاطفه
۲۹ .بدبین منفی باف
۳۰ .آتش بیار معرکه
حس منفی داشتن نسبت به افراد سمی
آیا تا به حال متوجه شدهاید که برخی از حیوانات به برخی از افراد بهطور مهربانانه دم تکان میدهند، برایشان لیس میزنند و خود را به آن افراد میمالند، در حالی که همان حیوانات وقتی برخی از افراد دیگر را میبینند، با خشم غرش میکنند و دندان نشان میدهند یا از آن افراد دوری میکنند؟ بهطور غریزی، سگها و گربهها و بسیاری دیگر از حیوانات میتوانند بین افرادی که دوستشان دارند و آنهایی که دوستشان ندارند تفاوت قائل شوند؛ یعنی درمییابند کدام فرد برای آنها خطرناک و کدام دوست است، کدام فرد برای آنها تهدید محسوب میشود و کدام قابل اعتماد است؛ و کدام یک از آنها میترسد و کدامیک خیر. ما انسانها هم در بسیاری از موارد نظیر حیوانات عمل میکنیم (هرچند متفکرتر هستیم) و بهطور غریزی درمییابیم که چه کسی را دوست داریم و چه کسی را نمیتوانیم تحمل کنیم. حتی ممکن است قادر به بیان دلیل این نباشیم که از فردی خوشمان نمیآید، ولی باز این حس ناخوشایند را نسبت به آن فرد داریم؛ چرا که این حس بهطور ناخودآگاه در ما نسبت به آن فرد به وجود آمده است.
ترفند هایی برای مقابله با افراد سمی
ترفند رویارویی مستقیم
زمانی که فردی علنا به شما توهین میکند یا حرفی نامربوط میزند، شگرد رویارویی مستقیم بسیار مؤثر و کاربردی است.بدین صورت که شجاعانه در مقابل فرد بایستید و صراحتا به او بگویید حرفی که به شما زده، باعث ناراحتی و خشمتان شده است. شگرد رویارویی مستقیم مانع از آن میشود که شما قربانی فرد سمی شوید. مطمئن باشید دیگران نیز وقتی ببینند شما توانستهاید بایستید و از احساس و غرورتان دفاع کنید، شما را تحسین خواهند کرد. در هنگام استفاده از این شگرد، در نظر داشته باشید که حتماً در مقابل آن فرد بایستید و روبرو و در حالی که مطمئن هستید صدایتان به خوبی و با قدرت و شهامت به گوش فرد میرسد، با کلامی نافذ فرد را متوجه کار یا صحبت ناشایستش کنید.
ترفند مطرح کردن پرسشهای هدایتکننده
همراه با آرامش، میتواند به فرد سمی کمک کند تا به واقعیت برسد که رفتاری که با شما داشته یا حرفی که به شما زده بوده، تا چه حد احمقانه، مسخره یا سطحی بوده است. با استفاده از این شگرد زیرکانه، فرد را به پاسخگویی به سلسله سؤالاتی وامی دارید که پاسخهای آن تنها میتواند بله یا خیر باشد. با این شیوه، به مثابه وکیل مدافعی عمل میکنید و با سؤالات خود، فرد سمی را به مسیری هدایت میکنید که در نهایت، محکوم شود و فردی ابله و کمخرد جلوه نماید. حتماً به خاطر داشته باشید که زمانی که از این شگرد استفاده میکنید، باید با لحنی کاملاً آرام و با تسلط کامل بر کلام، فرد سمی را خطاب کنید و اجازه ندهید لرزش صدا و لحن گفتارتان، احساسات و آشفتگی درونتان را آشکار کند. برای مثال، فردی در جمعی میگوید: «من از سیاهپوستها متنفرم.»
- یعنى شما از هر آدم سیاهپوستى در دنیا متنفرید؟
یعنى هیچ آدم سیاهپوستى را نمىشناسید که بتوان دوستش داشت؟
شما اهل ورزش هستید؟
در میان اینهمه ورزشکار حرفهاى ِ معروف سیاهپوست، کسى نیست که
شما برایش احترام قائل باشید؟
در عرصه ى موسیقى یا سیاست چى؟ هیچ سیاهپوستى وجود ندارد که
براى شما ارزنده و قابل احترام باشد؟
یعنى شما در عمرتان آدم سیاه ِ پوست باهوش و موفق ندیده اید؟
ترفند فریاد کشیدن و جهنم درست کردن براى فرد سمى
از کودکى به ما آموخته اند که عصبانى شدن و داد و فریاد راه انداختن و خویشتن دارى از کف دادن کار آدمهاى بىشخصیت و تربیتنشده است. اما من
مىگویم که این حرف بى پایه است.
مواردى هست که شما ناچارید فریاد بکشید و سروصدا راه بیندازید چرا که گاه این تنها راهى است که دیگران وادار مى شوند به شما گوش دهند یا توجه
کنند.
گاه اگر اجازه ندهید خشم و رنج درونتان بیرون ریخته شود و فشارهاى روحى خود را چون دیگ بخارى که سرش به شدت و محکم بسته شده همچنان درون خود نگه دارید، باعث مىشوید که این فشارها به شکل یک بیمارى جسمى در جایى از بدن شما بروز کند.
گاهى شما ناچارید به فردى تبدیل شوید که خویشتندارى از کف داده و به سیم آخر زده، چرا که گاه این تنها راهى است که مىتوانید خشم ِ درونى خود را به طور مؤثر رها کنید.
همانطور که نویسنده ى مشهور مارک تواین گفته، در مواقعى خاص، ناسزا گفتن یا نفرین کردن مىتواند باعث آرامشى در انسان شود که حتى قوى ترین دعاها هم قادر نیست چنین احساس آرامشى به وجود آورد.
توجه داشته باشید که من در اینجا به هیچ وجه توصیه نمى کنم این روش را به عنوان یک عادت دائم رفتارى یا شیوه ى برخورد روزانه به کار گیرید ـــ چرا که دراینصورت شما خود به فردى سمى تبدیل مىشوید ـــ بلکه تنها در مواردى از این روش استفاده کنید که این تنها راه چاره براى شنیده شدن باشد.
یک بار قهرمان مشهور تنیس امریکا، پیت سمپراس مجبور شد از این روش خشن در یکى از مسابقات خود در انگلیس استفاده کند تا خشم و فشار
عصبى ناشى از مسابقه و فشار تماشاگران انگلیسى را از وجود خود بیرون بریزد؛ به اینصورت که یک بار که او در انگلیس در جام ویمبلدون به مصاف
حریف انگلیسى خود رفته بود، هربار که امتیاز تازه اى کسب مىکرد، تماشاگران انگلیسى به شکل توهین آمیزى با خشم و مسخرگى او را هو مى کردند.
در پایان بازى که او برنده ى بازى اعلام شد، رو به تماشاچیان انگلیسى کرد و با خشم هر چه تمامتر فریاد زد: «عوضى ها، حالا حالتان جا آمد؟!» و باید بگویم که بسیارى از امریکایى ها از اینکه قهرمان جوانشان در انتهاى مسابقه چنین برخورد انتقامجویانه اى با تماشاچیان انگلیسى کرده بود بسیار خوشحال شدند، چراکه همواره انگلیسى ها از بابت مبادى آداب بودن به خود مى بالیدند درحالى که در این مسابقه با سمپراس بسیار ناپسند برخورد کرده بودند.
ترفند قطع رابطه با فرد سمى
شگرد «قطع رابطه» معمولاً در مواردى استفاده مىشود که شما با فردى مواجه هستید که آزارش نسبت به شما پایانى ندارد؛ یعنى افرادى که به شما
ثابت کرده اند به هیچ روش دیگرى دست از بدکردن به شما برنمى دارند یا به قدرى آسیب زننده هستند که دیگر بهتر است عطایشان را به لقایشان
ببخشید و براى همیشه آنها را از متن زندگى خود کنار بگذارید.
در چنین مواردى مجبورید با این افراد قطع ارتباط کامل کنید و دیگر براى تان اهمیتى نداشته باشد که آنها در زندگى شما یا در کنار شما باشند. دیگر براىتان مهم
نباشد که آنها در زندگىشان چگونه اند و چه مى کنند، زنده اند یا مرده، خوشبختند یا خیر. هرچند که براى شان هیچ آرزوى بد و ناجورى نمى کنید ولى دیگر مطلقا
کارى با آنها ندارید. آنها را پشت سر مى گذارید و دیگر پشت سرتان را هم نگاه نمى کنید
در نتیجه، میتوان گفت که افراد سمی میتوانند باعث رعب و وحشت، افسردگی، اضطراب و کاهش خود اعتمادی شما شوند. بنابراین، برخورد با این افراد میتواند چالشی برای هر فرد باشد. با این حال، تلاش برای یادگیری راههای مقابله با افراد سمی و تقویت مهارتهای ارتباطی میتواند به شما کمک کند تا با این افراد بهتر کنار بیایید و از تأثیرات منفی آنها کاسته شود.
آموزه های بالا قسمت کوچکی از هزار آموزه کتاب افراد سمی است
برای مطالعه بیشتر در مورد این زمینه ، این کتاب “افراد سمی” اثر لیلیان گلاس را به شما توصیه میکنیم. این کتاب، به صورت جامع، راهحلهایی برای مقابله با افراد سمی را به شما ارائه میدهد و به شما کمک میکند تا مهارتهایی را که برای ارتباط موثر با این افراد نیاز دارید، به دست آورید. برای ثبت سفارش این کتاب که در حوزه کتاب های توسعه فردی نوشته شده است همراه با ارسال رایگان در سایت هشتگ کتاب روی قسمت پایین کلیک نمایید.
