کتاب مردان مریخی زنان ونوسی | اثر جان گری

کتاب مردان مریخی و زنان ونوسی درباره‌ چیست؟

کتاب مردان مریخی،زنان ونوسی (Men are From Mars Woman are From Venus) روش‌های جدیدی را برای کاهش تنش‌ها زندگی زناشویی مطرح می‌کند. این کتاب با فروش 40 میلیون نسخه در جهان، یکی از تاثیرگذار ترین کتاب‌های روانشناسی است که برای مطالعه‌ی همه‌ی زوج‌ها پیشنهاد شده است.کتاب مردان مریخی و زنان ونوسی ادعا می‌کند با آشکار کردن تفاوت‌های‌ میان زن و مرد، موجب تقویت پیوند میان زوجین می‌شود. کتاب مردان مریخی و زنان ونوسی همچنین رهنمودهایی عملی برای رفع رنجیدگی و بی‌اعتنایی و افزایش صمیمت و مهر و محبت میان زن و شوهر ارائه می‌کند.

جان گری معتقد است که عدم درک تفاوت‌ها دلیل درگیری و کشمکش‌های زناشویی است. او در این کتاب سعی می‌کند مسئله‌ی ازدواج و درگیری‌هایش را از هر دو دیدگاه بررسی کند. او با مقایسه‌ی دیدگاه‌ زنان و مردان، این تفاوت دید دو جنس مخالف را نشان می‌دهد. گری بعد از مشخص کردن دلیل اختلاف؛ راهکارهای کاربردی و جامعی  را ارائه می‌دهد تا بتواند اندکی از این تفاوت‌ها را به شباهت تبدیل کند.

مسئله مریخ و ونوس

عنوان کتاب مردان مریخی و زنان ونوسی بیشتر شبیه به عنوان یک داستان تخیلی است تا یک کتاب روانشناسی. اما علت این نامگذاری چیست؟ عده‌ای می‌گویند مردان مریخی هستند و زنان ونوسی چون در زمان انسان‌های اولیه مردها به جست‌و‌جوی شکار می‌پرداختند و زن‌ها در جست‌وجوی پیداکردن روش‌های ارتباطی و اجتماعی بودند تا بتوانند فرزندانشان را تربیت کنند. بنابراین آن ها در دو سیاره‌ی متفاوت قرار دارند.

اما در سال 2014 در دانشگاه پنسیلوانیا تحقیقی با هدف شناخت تفاوت‌های مردان و زنان انجام شد. در این بررسی با هفده هزار مرد و چهارده هزار زن که در 13 کشور اروپایی زندگی می‌کردند، مصاحبه‌ شد و اساس این مصاحبه یادآوری خاطرات چندبخشی (episodic) بود. خاطرات چندبخشی از آن جهت قابل توجه بودند که ارتباط مستقیم با احساسات افراد داشتند. یعنی مغز برای یادآوری یک خاطره، یک احساس را به عنوان نماد (نشانه‌ی) آن خاطره انتخاب می‌کند. هنگام یادآوری آن خاطره، ابتدا آن احساس تکرار می‌شود و بعد آن خاطره یادآور می‌شود. نتایج این آزمایش نشان‌ می‌دهد که مقدار احساساتی بودن مردان و زنان به جنسیت‌شان بستگی ندارد، بلکه عوامل دیگری مانند محل زندگی آن‌ها هم در رفتارشان تاثیرگذار است.

درباره‌ نویسنده مردان مریخی، زنان ونوسی

جان گری نویسنده‌ی کتاب مردان مریخی و زنان ونوسی، یک کشیش بوده است. او در دهه‌ی 1970، دستیار ماهاریشی یوگی، یکی از بنیان‌گذاران مدیتیشن سبک ترنسندنتال، بوده است. جان گری که یک کشیش مذهبی است، در خانواده‌ای مردانه با پنج برادر بزرگ شده است. او برادری با بیماری دوقطبی دارد که مدیتیشن او را درمان نمی‌کند. جان گری برای کمک به برادرش تصمیم می‌گیرد شغلش را تغییر دهد و در دانشگاه رشته‌ی روانشناسی بخواند. بزرگ شدن در خانواده‌ای با پنج برادر و بعد از آن‌هم کشیش بودن، باعث می‌شد جان هنگامی که اطراف زنان قرار می‌گیرد به شدت معذب شود و احساس کند که آن‌ها از دو سیاره‌ی جداگانه هستند. این احساس غربت باعث شد جان گری نام کتابش را مردان مریخی و زنان ونوسی بگذارد.

زمانی که جان گری به مشکل بیمارانش گوش می‌داد، فهمید که مشکل بیشتر آن‌ها این است که همسرشان به حرف‌های آن‎ها گوش نمی‌کند، و این موضوع هر دو طرف را ناراحت‌ می‌کند. او تصمیم گرفت با استفاده از روانشناسی معکوس این درگیری را حل کند. جان گری سعی می‌کرد بیشتر از مراجعینش سوال بپرسد و به حرف‌های آنان گوش کند.

مردان مریخی و زنان ونوسی چطور نوشته شد؟

جان گری برای نوشتن کتاب مردان مریخی، زنان ونوسی رویکرد جالبی را دنبال کرده است. او سعی کرد با نگاهی عادلانه و بدون قضاوت، زنان و مردان را تحلیل کند. بررسی‌های جان گری ثابت کرد که مردها مثل غارنشین‌ها هستند. آن‌ها زمانی را برای خود نیاز دارند. برای سلامت ذهن مردان لازم است که زمانی را تنهایی بگذرانند. گری توضیح می‌دهد:« این تنهایی‌گزینی به این معنا نیست که از علاقه‌ی شوهرتان به شما کم شده است، یا این‌که او شما را نمی‌خواهد و نمی‌بیند، بلکه تنهایی به مرد‌ها این اجازه‌ را می‌دهد که احساس استقلال کنند.» جان گری علاقه‌ی مردان برای غارنشینی را به رفتار موجی زنان تشبیه می‌کند. او معتقد است:« روحیه‌ی زنان مثل امواج دریاست، گاهی آنقدر خوشحالند که در پوست خود نمی‌گنجند و گاهی هم از عصبانیت می‌توانند یک شهر را به آتش بکشند.» او به مردان پیشنهاد می‌دهد از این حالات روحی زنانشان استفاده کنند، او معتقد است مردان باید مثل موج‌سواران ماهر، با حالت‌های روحی مختلف زنان کنار بیایند.

جان گری کتاب مردان مریخی و زنان ونوسی را با همین رویکرد پیش می‌برد، او نوشتن کتاب را در دوازده هفته تمام کرد. کتابی که در بیشتر از 50 هزار نسخه از آن تنها در سال اول انتشارش به فروش رفت و به اعتقاد خوانندگانش به عنوان راهنمای روابط زناشویی، رابطه‌ی عاشقانه گروه زیادی را نجات داد.

نقدهای کتاب مردان مریخی و زنان ونوسی

عده‌ای از خوانندگان این کتاب، جان گری را متهم به جنسیت‌زدگی می‌کنند. جان گری در کتاب به طور صریح زنان و مردان را متفاوت بیان می‌کند، این موضوع خوانندگان را معترض می‌سازد. نقد خوانندگان به گری این است که این کتاب با مطرح کردن این دیدگاه که مردان و زنان از دو سیاره‌ی متفاوتند، انسان‌ها را از یکدیگر دور می‌کند. دورشدن انسان‌ها در یک خانواده سبب از هم‌پاشیدگی انسان‎ها می‌شود. آن‌ها معتقدند که انسان‌ها باید فارغ از جنسیت‌شان کنار هم باشند و بتوانند با یکدیگر هم‌زیستی کنند.

شاید دیدگاه هردو طرف درست باشد، اما جان گری در مصاحبه‌ای می‌گوید هدف کتابش درست کردن مسیری برای کاهش تنش‌های یک رابطه‌ی عاشقانه است. او معتقد است: «شناختن طرف مقابل، به شما این اجازه را می‌دهد که همسرتان را بشناسید و او را درک کنید. او می‌گوید افزایش عشق تنها با کاهش تنش‌ها ممکن است.»

گری در کتاب می‌گوید:« زن و مرد تا زمانی که متوجه نشوند در زمینه‌های مختلف (از جمله نیازها، تمایلات، توقعات، و غیره) با یکدیگر تفاوت دارند، دائم با یکدیگر به اختلاف نظر می‌رسند و به جدال با یدیگر می‌پردازند. آن‌ها به خاطر از یاد بردن همان اصل مهم متفاوت بودن با یکدیگر، معمولا با یکدیگر به تضاد می‌رسند و از دست یکدیگر عصبانی می‌شوند. مرد توقع دارد همسرش مثل او باشد و همان چیزی را که او می‌خواهد بخواهد و همان احساسی را که خود دارد او داشته باشد و برعکس.»

در بخشی از کتاب می‌خوانیم

به اشتباه توقع داریم اگر همسرمان به ما عشق می‌ورزد، باید همان رفتاری را داشته باشد که ما در مورد او ابراز می‌کنیم. همین نگرش است که بارها و بارها یاس و نومیدی را برایمان به ارمغان می‌آورد و ما را از گفتگو راجع به تفاوت‌های یکدیگر باز می‌دارد. به اشتباه توقع داریم اگر همسرمان به ما عشق می‌ورزد باید همان رفتاری را با ما داشته باشد که ما با او داریم.

گوش کردن مهارتی مهم است و باید آن را تمرین کرد. ولی بعضی اوقات مرد چنان تحت فشار روحی قرار دارد که قادر نیست گله و شکایت زن را جور دیگری تفسیر کند. در چنین مواقعی مرد نباید به گوش کردن ادامه بدهد بلکه می‌تواند با مهربانی بگوید:«الان وقت مناسبی نیست، اجازه بده که در وقت دیگری به حرف‌هایت گوش بدهم.»

گاهی اوقات تا موقعی که زن لب به سخن باز نکرده مرد نمی‌داند تحمل شنیدن حرف‌های او را دارد یا نه. در این‌گونه مواقع نیز مرد نباید به شنیدن ادامه دهد؛ زیرا این کار به نفع هردو آن‌هاست. باید با آرامش بگوید:« واقعا دوست دارن به حرف‌هایت گوش بدهم، ولی در حال حاضر این کار برایم خیلی سخت است. فکر کنم به کمی وقت نیاز دارم تا به حرف‌هایی که گفتی بیاندیشم.»